نشست علمی «مفردات قرآن و مفردات عهدین» در تاریخ 26 آذر ماه سال 1401 در سالن نشستهای مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی صادقین علیهما السلام برگزار گردید.
در این نشست ابتدا آیاتی چند از کلام الله مجید توسط قاری محترم حجت السلام رضایی تلاوت گردید.
در ادامه معاونت پژوهش مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی صادقین علیهما السلام با تبریک هفته پژوهش و خوش آمدگویی به دانش پژوهان، اساتید مرکز و استاد مدعو به معرفی ایشان پرداختند.
سپس حجت السلام دکتر محمد مسجدجامعی سفیر سابق ایران در واتیکان و عضو هیئت علمی دانشکده روابط بینملل وزارت امور خارجه در مورد موضوع نشست « مفردات قرآن و مفردات عهدین» سخنان خود را آغاز نموده و گفتند: قدیمیترین کتاب در حوزه مفردات قرآن کتاب مفردات الفاظ راغب اصفهانی است و جدیدترین کتاب در این زمینه کتاب «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم» تالیف حسن مصطفوی است.
ایشان خاطرنشان کردند: این کتب در یک چهارچوب بستهای انجام شده است مثلا مفردات راغب سعی کرده است لغت را ریشهیابی کند و با توجه به آن ریشه، معانی آن را در بخشهای مختلف و آیات مختلف بیان کند. با توجه به مسائلی که در لغت و لغت شناسی و زبان و زبان شناسی است و این بحث به تازگی هم رواج پیدا کرده است برای اینکه یک لغت به خوبی معنایش مشخص بشود باید از لحاظ تاریخی و نگاه معاصران آن زمان مورد بررسی قرار گیرد. ما کلمات یا مفرداتی در قرآن یا روایات و یا نهج البلاغه داریم که این کلمات فضای معناییشان چه چیزی است و اشتقاقهایشان به چه صورت انجام شده و در زمان شرع دارای چه معنایی بوده، دارای چه ویژگیهایی بوده اینها موضوعاتی است که الحق گذشتگان نمیتوانستند انجام بدهند یعنی مسائل جدیدی هستند و چند قرنی است که جدیدا اتفاق افتاده و اگر مفردات قرآن با توجه به این نکات دیده بشود و این که مثلا اصل این کلمه که سامی بوده بعد وارد یکی از زبانهای بین النحرینی شده و بعد وارد عربستان شده چه تغییراتی پیدا کرده است و همچنین خود این کلمه در زبان عربی چه تحولات معنایی در دورههای مخلتف پیدا کرده است. این یک موضوعی است که ما مسلمانان در این زمینه کاری انجام ندادهایم.
در ادامه ایشان در پاسخ به یکی از حاضران که پرسید: «آیا در مورد قرآن هم باتوجه به اینکه مُنزل از طرف خداوند است و بعضی از مفردات آن معنایش توسط معصومینعلیهم السلام بیان شده است چنین چیزی وجود دارد؟» بیان داشتند: ما تابع شرع هستیم و بدون چهارچوب تحقیقات را انجام نمیدهیم موقعی که از جانب خود شارع معنایی مشخص شده برای کلمه و مصادیق آن اگر معنای دیگری مشخص بشود آن اجتهاد به رای است در اینجا باید به نوع دیگری با موضوع برخورد کرد.
در پایان حاضرین با استاد محترم به پرسش و پاسخ پرداختند.